Διανομές Linux για υπολογιστές με χαμηλό hardware ή πολύ παλιούς
To τελευταίο διάστημα όλο και πιο συχνά πέφτουμε επάνω στην ερώτηση για την εύρεση μιας ελαφριάς διανομής Linux που να μπορεί να τρέξει σε υπολογιστές με μικρές δυνατότητες σε hardware ή σε πιο παλιά μηχανήματα. Ανά καιρούς βέβαια, έχουμε δόσεις τέτοιες λύσεις και ορισμένες συγκεντρωτικά, μα ας δούμε ορισμένες ακόμα που είναι ιδανικές για χαμηλού hardware υπολογιστές έχοντας όμως ένα σύγχρονο προφίλ (η σειρά παρουσίασης είναι τυχαία):
LXLE
Η LXLE είναι μια διανομή με τ’ όνομά της να προέρχεται από το ακρωνύμιο: Lubuntu Extra Life Extension που χρησιμοποιεί ως γραφικό περιβάλλον το ελαφρύ (αν και με όχι καλό κύκλο ανάπτυξης) LXDE, φοράει τον πυρήνα με τα patches του Ubuntu, μα εισάγει κάποια χαρακτηριστικά, τα οποία δεν υπάρχουν στο Lubuntu, την παράγωγη δηλαδή, διανομή του Ubuntu με αυτό το περιβάλλον. Όπως είχαν πει κάποια στιγμή οι δημιουργοί της, όλα αυτά είναι καλές ιδέες για το Debian και έχουν ως στόχο μια έκδοση βασισμένη σε αυτό.
Antix
Το Antix Linux μας έρχεται από την Θεσσαλονίκη και είναι δουλειά ενός Βρετανού καθηγητή, γνωστού με τ’ όνομα (nick): Anticapitalista. Η διανομή εκτός από κομψή, εντυπωσιάζει από την πρώτη στιγμή, ιδιαίτερα αν πάμε να την εγκαταστήσουμε σε κάποιον δίσκο, βλέποντας τον εγκαταστάτη της, ο οποίος μπορεί να μην είναι τόσο όμορφος, όπως αυτός των μεγάλων διανομών, είναι όμως πανεύκολος και απλούστατος, ώστε και ο πιο αδαής να μπορεί να εγκαταστήσει εύκολα την διανομή.
LXLE
Η LXLE είναι μια διανομή με τ’ όνομά της να προέρχεται από το ακρωνύμιο: Lubuntu Extra Life Extension που χρησιμοποιεί ως γραφικό περιβάλλον το ελαφρύ (αν και με όχι καλό κύκλο ανάπτυξης) LXDE, φοράει τον πυρήνα με τα patches του Ubuntu, μα εισάγει κάποια χαρακτηριστικά, τα οποία δεν υπάρχουν στο Lubuntu, την παράγωγη δηλαδή, διανομή του Ubuntu με αυτό το περιβάλλον. Όπως είχαν πει κάποια στιγμή οι δημιουργοί της, όλα αυτά είναι καλές ιδέες για το Debian και έχουν ως στόχο μια έκδοση βασισμένη σε αυτό.
Antix
Το Antix Linux μας έρχεται από την Θεσσαλονίκη και είναι δουλειά ενός Βρετανού καθηγητή, γνωστού με τ’ όνομα (nick): Anticapitalista. Η διανομή εκτός από κομψή, εντυπωσιάζει από την πρώτη στιγμή, ιδιαίτερα αν πάμε να την εγκαταστήσουμε σε κάποιον δίσκο, βλέποντας τον εγκαταστάτη της, ο οποίος μπορεί να μην είναι τόσο όμορφος, όπως αυτός των μεγάλων διανομών, είναι όμως πανεύκολος και απλούστατος, ώστε και ο πιο αδαής να μπορεί να εγκαταστήσει εύκολα την διανομή.
Το γραφικό της περιβάλλον είναι μια προσαρμογή των IceWM και του Fluxbox. Αν νομίζετε πως χάρη του μινιμαλισμού, θα έχει κάνει εκπτώσεις σε λειτουργείες, θα βρεθείτε προ εκπλήξεως καθώς θα δείτε πως δεν του λείπει απολύτως τίποτα και μάλιστα έχει όλες τις ρυθμίσεις του μαζεμένες σ’ ένα δικό του Κέντρο Ελέγχου που σας επιτρέπει να ρυθμίσετε και να προσαρμόσετε την διανομή στα μέτρα σας.
Το ίδιο ισχύει και για τις εφαρμογές που διαθέτει, οι οποίες ακόμα και αν δεν είναι οι ίδιες που έχουν οι μεγάλες διανομές, προτείνει μια αντίστοιχη η οποία είναι επίσης πιο ελαφριά, μα στην ουσία κάνει ακριβώς την ίδια δουλειά.
Και για να γίνει πιο κατανοητό, το Antix θα τρέξει και σ’ ένα μηχάνημα που έχει μια μνήμη (ram) της τάξης των 64ΜΒ!!
LegacyOS
Έχετε ένα παλιό Pentium και θέλετε να το αναστήσετε χωρίς να είναι και ενεργοβόρο στην κατανάλωση ρεύματος; Μια ακόμα λύση που είναι αξιοπρεπέστατη και έρχεται για να δώσει μια δυναμική λύση, σε μηχανήματα που αρκετοί από εμάς έχουν, είναι το LegacyOS. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να παρέχει ένα σύστημα επιδόσεων σε φορητά μηχανήματα με τεχνολογία Pentium 3 και 4, με αποτέλεσμα ένα σύγχρονο λειτουργικό σύστημα συμβατό με τις σημερινές απαιτήσεις.
Φυσικά αυτό δεν θα είχε και κανένα νόημα αν δεν ήταν και ένα φιλικό περιβάλλον, διευκολύνοντας τους χρήστες και μάλιστα παρέχοντάς τους από default όλα όσα χρειάζεται κάποιος που κάνει χρήση ενός υπολογιστή. Το LegacyOS έρχεται με προεγκατεστημένα όλα τα multimedia codecs, μα και με λογισμικό για να διαχειριστείτε τις ταινίες, μουσική, φωτογραφίες, για κοινή χρήση αρχείων, web browsing, email, επιστολές και υπολογιστικά φύλλα, pdf, ebook, παιχνίδια, chat και πολλά άλλα!
SliTaz
Η SliTaz είναι μια ανεξάρτητη διανομή Linux που έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί σε οποιονδήποτε υπολογιστή με όχι λιγότερο από 256MB μνήμης RAM, με το αρχείο ISO sliTaz να είναι πολύ μικρό σε μέγεθος (45MB μόνο), χρησιμοποιεί το δικό της διαχειριστή πακέτων “tazpkg» για τη διαχείριση του λογισμικού (υπάρχουν πάνω από 3500 εφαρμογές που είναι να εγκατασταθούν) ενώ έρχεται με τον διαχειριστή παραθύρων Openbox και LXpanel που την καθιστά πολύ γρήγορη για τους παλιούς υπολογιστές.
Tiny Core
Η Tiny Core όσο απίστευτο και αν σας φαίνεται έρχεται με ένα αρχείο ISO μεγέθους μόλις 12MB με FLTK/FKWM και Busybox σαν περιβάλλον για επιφάνεια εργασίας από προεπιλογή. Βέβαια δεν έχει προεγκατεστημένους πολλούς οδηγούς υλικού (drivers), αλλά μπορείτε να τa εγκαταστήσετε αργότερα, αν θέλετε, να τρέχει εντελώς στη μνήμη (ram) του υπολογιστή σας, κάτι που την καθιστά πολύ γρήγορη.
Damn Small Linux
To Damn Small Linux (DSL) είναι μια μικροσκοπική διανομή μεγέθους μόλις 50 ΜΒ! Μπορεί να τρέξει σε μηχανήματα με RAM μόλις 128MB και μάλιστα να σας κάνει να τρίβετε τα μάτια σας με την ταχύτητά του!
Συν των άλλων, έχει την δυνατότητα να τρέξει ακόμα και μέσα από ένα άλλο λειτουργικό σύστημα (πχ Windows), μέσα από ένα usb στικάκι ή ακόμα και από ένα usb pen drive. Το DSL, ξεκίνησε σαν ένα πείραμα για το πόσες desktop εφαρμογές, μπορούν να χωρέσουν σ’ ένα live cd 50 ΜΒ.
SliTaz
Η SliTaz είναι μια ανεξάρτητη διανομή Linux που έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί σε οποιονδήποτε υπολογιστή με όχι λιγότερο από 256MB μνήμης RAM, με το αρχείο ISO sliTaz να είναι πολύ μικρό σε μέγεθος (45MB μόνο), χρησιμοποιεί το δικό της διαχειριστή πακέτων “tazpkg» για τη διαχείριση του λογισμικού (υπάρχουν πάνω από 3500 εφαρμογές που είναι να εγκατασταθούν) ενώ έρχεται με τον διαχειριστή παραθύρων Openbox και LXpanel που την καθιστά πολύ γρήγορη για τους παλιούς υπολογιστές.
Tiny Core
Η Tiny Core όσο απίστευτο και αν σας φαίνεται έρχεται με ένα αρχείο ISO μεγέθους μόλις 12MB με FLTK/FKWM και Busybox σαν περιβάλλον για επιφάνεια εργασίας από προεπιλογή. Βέβαια δεν έχει προεγκατεστημένους πολλούς οδηγούς υλικού (drivers), αλλά μπορείτε να τa εγκαταστήσετε αργότερα, αν θέλετε, να τρέχει εντελώς στη μνήμη (ram) του υπολογιστή σας, κάτι που την καθιστά πολύ γρήγορη.
Damn Small Linux
To Damn Small Linux (DSL) είναι μια μικροσκοπική διανομή μεγέθους μόλις 50 ΜΒ! Μπορεί να τρέξει σε μηχανήματα με RAM μόλις 128MB και μάλιστα να σας κάνει να τρίβετε τα μάτια σας με την ταχύτητά του!
Συν των άλλων, έχει την δυνατότητα να τρέξει ακόμα και μέσα από ένα άλλο λειτουργικό σύστημα (πχ Windows), μέσα από ένα usb στικάκι ή ακόμα και από ένα usb pen drive. Το DSL, ξεκίνησε σαν ένα πείραμα για το πόσες desktop εφαρμογές, μπορούν να χωρέσουν σ’ ένα live cd 50 ΜΒ.
Στην πορεία όμως τράβηξε το ενδιαφέρον και συγκέντρωσε γύρω του μια ενεργή κοινότητα η οποία το εξέλιξε, δίνοντάς του πολλές δυνατότητες και ιδιαίτερα την πλήρως αυτοματοποιημένη δυνατότητα εγκατάστασής του. Έτσι παρουσιάζει ένα σχεδόν πλήρες desktop. Όλες οι εφαρμογές έχουν επιλεγεί για την καλύτερη ισορροπία μεταξύ λειτουργικότητας, μεγέθους και ταχύτητας.
CrunchBang
To CrunchBang είναι μια διανομή βασισμένη στο Debian με απλουστευμένο σχεδιασμό, με έμφαση στις ελαφριές εφαρμογές και με μια μεγάλη κοινότητα. Είναι διαθέσιμο με openbox window manager και xfce περιβάλλον και είναι εξοπλισμένο με μια προσεγμένη επιλογή εφαρμογών. Έρχεται με την ικανότητα να παίξει τα πιο δημοφιλή format, όπως MP3, αναπαραγωγή DVD και Adobe Flash.
CrunchBang
To CrunchBang είναι μια διανομή βασισμένη στο Debian με απλουστευμένο σχεδιασμό, με έμφαση στις ελαφριές εφαρμογές και με μια μεγάλη κοινότητα. Είναι διαθέσιμο με openbox window manager και xfce περιβάλλον και είναι εξοπλισμένο με μια προσεγμένη επιλογή εφαρμογών. Έρχεται με την ικανότητα να παίξει τα πιο δημοφιλή format, όπως MP3, αναπαραγωγή DVD και Adobe Flash.
Έρχεται επίσης με πολλές δημοφιλείς εφαρμογές προεγκατεστημένες, όπως τον Firefox του Debian, τον VLC media player και τον Transmission BitTorrent Client. Είναι διαθέσιμο για να τρέξει ως ένα LiveCD, ωστόσο, η καλύτερη απόδοση επιτυγχάνεται με την εγκατάστασή του στον σκληρό σας δίσκο. Και εφόσον είναι Debian, φυσικά, υπάρχουν πάρα πολλές εφαρμογές διαθέσιμες και καθημερινά updates.
Puppy
Τι να πρωτοπεί κάποιος για το Puppy Linux, την μικροσκοπική διανομή που σ’ ένα πολύ μικρό δισκάκι χωράει τα πάντα ενώ έχει απίστευτες δυνατότητες μπορώντας για παράδειγμα να τρέξει εφαρμογές του Ubuntu, έχοντας αμέτρητες παραλλαγές με όσα μπορεί ή δεν μπορεί να φανταστεί κάποιος.
Έχετε ακόμα πιο παλιό hardware;
Κανένα πρόβλημα. Και όταν λέμε παλιό hardware, εννοούμε πραγματικά παλιό, όπως για παράδειγμα υπολογιστές με μόλις 8ΜΒ μνήμης. Υπάρχουν ειδικευμένες διανομές για τέτοια μηχανήματα οι οποίες συνεχώς εξελίσσονται παραμένοντας όμως πιστές στην ανάσταση (κυριολεκτικά) πεθαμένων υπολογιστών, προσφέροντάς τους ένα ενημερωμένο λειτουργικό σύστημα.
Ακόμα πιο παλιό υπολογιστή που κάποτε έτρεχε DoS και έχει flopy disk;
Και εδώ υπάρχει λύση που ακούει στ’ όνομα: BasicLinux. Χρησιμοποιεί ένα μικρό IDE πυρήνα και busybox ώστε να παρέχει ένα low-RAM Linux σύστημα, ικανό να κάνει μια άνετη περιήγηση στο διαδίκτυο, να διαβαστούν mails και να λειτουργεί ως ένα X terminal. Η τρέχουσα έκδοση του BasicLinux είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για παλιούς φορητούς υπολογιστές, έχει δυνατότητα PCMCIA και περιλαμβάνει το MagicPoint (ένα εργαλείο παρόμοιο με το PowerPoint).
Εκτός των Linux διανομών όμως, αν θέλετε μπορείτε να ρίξετε μια ματιά και στο HaikuOS που είναι ό,τι πρέπει για πιο παλιούς και χαμηλού hardware υπολογιστές.
Με αυτή την παρουσίαση, σε συνδυασμό με το πρώτο link του άρθρου για τις μικρές διανομές, έχετε μια καλή γκάμα επιλογής ανάλογα το hardware σας. Φυσικά, τίποτα δεν σας εμποδίζει να εγκαταστήσετε οποιαδήποτε από αυτές τις διανομές και σε έναν σύγχρονο υπολογιστή επιτυγχάνοντας έτσι εκπληκτικές αποδόσεις. Πάντως δεν υπάρχουν μόνο αυτές οι λύσεις, μα αρκετές ακόμα, όμως οι πιο πάνω έχουν μια καλή πορεία σε αναβαθμίσεις και εξέλιξη, διατηρώντας και μια πιο σύγχρονη προσέγγιση.
Puppy
Τι να πρωτοπεί κάποιος για το Puppy Linux, την μικροσκοπική διανομή που σ’ ένα πολύ μικρό δισκάκι χωράει τα πάντα ενώ έχει απίστευτες δυνατότητες μπορώντας για παράδειγμα να τρέξει εφαρμογές του Ubuntu, έχοντας αμέτρητες παραλλαγές με όσα μπορεί ή δεν μπορεί να φανταστεί κάποιος.
Έχετε ακόμα πιο παλιό hardware;
Κανένα πρόβλημα. Και όταν λέμε παλιό hardware, εννοούμε πραγματικά παλιό, όπως για παράδειγμα υπολογιστές με μόλις 8ΜΒ μνήμης. Υπάρχουν ειδικευμένες διανομές για τέτοια μηχανήματα οι οποίες συνεχώς εξελίσσονται παραμένοντας όμως πιστές στην ανάσταση (κυριολεκτικά) πεθαμένων υπολογιστών, προσφέροντάς τους ένα ενημερωμένο λειτουργικό σύστημα.
Ακόμα πιο παλιό υπολογιστή που κάποτε έτρεχε DoS και έχει flopy disk;
Και εδώ υπάρχει λύση που ακούει στ’ όνομα: BasicLinux. Χρησιμοποιεί ένα μικρό IDE πυρήνα και busybox ώστε να παρέχει ένα low-RAM Linux σύστημα, ικανό να κάνει μια άνετη περιήγηση στο διαδίκτυο, να διαβαστούν mails και να λειτουργεί ως ένα X terminal. Η τρέχουσα έκδοση του BasicLinux είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για παλιούς φορητούς υπολογιστές, έχει δυνατότητα PCMCIA και περιλαμβάνει το MagicPoint (ένα εργαλείο παρόμοιο με το PowerPoint).
Εκτός των Linux διανομών όμως, αν θέλετε μπορείτε να ρίξετε μια ματιά και στο HaikuOS που είναι ό,τι πρέπει για πιο παλιούς και χαμηλού hardware υπολογιστές.
Με αυτή την παρουσίαση, σε συνδυασμό με το πρώτο link του άρθρου για τις μικρές διανομές, έχετε μια καλή γκάμα επιλογής ανάλογα το hardware σας. Φυσικά, τίποτα δεν σας εμποδίζει να εγκαταστήσετε οποιαδήποτε από αυτές τις διανομές και σε έναν σύγχρονο υπολογιστή επιτυγχάνοντας έτσι εκπληκτικές αποδόσεις. Πάντως δεν υπάρχουν μόνο αυτές οι λύσεις, μα αρκετές ακόμα, όμως οι πιο πάνω έχουν μια καλή πορεία σε αναβαθμίσεις και εξέλιξη, διατηρώντας και μια πιο σύγχρονη προσέγγιση.
Η ανάρτηση ενημερώθηκε στις 5/11/2024